Dobrovoljno davalaštvo krvi

Crveni krst Crne Gore, u saradnji sa Zavodom za transfuziju krvi, vrši edukaciju stanovništva o dobrovoljnom davalaštvu krvi, kroz vaspitno-motivacioni rad i promociju ove djelatnosti, ali i organizuje akcije dobrovoljnog davanja krvi, okuplja davaoce i vodi brigu o njima. Svako ko želi da doprinese razvoju dobrovoljnog davalaštva krvi u Crnoj Gori, osim dobrovoljnog davanja krvi, može postati i motivator u ovoj oblasti. Za to ti je potrebno da se prijaviš Crvenom krstu Crne Gore putem sajta www.ckcg.me, ostaviš lične podatke, prođeš osnovnu obuku za motivatora dobrovoljnog davanbja krvi i tvoja misija može da počne. Takmiči se sa svojim vršnjacima u broju sopstvenih dobrovolnih davalaca krvi. Ukoliko želiš da doniraš krv ili druge da podstakneš da to urade, evo što moraš da znaš:

Ko može dati krv?

• Osobe od 18 do 65 godina starosti, teže od 50 kg,
• Zdrave osobe, koje nijesu skoro preležale virus ili jaču prehladu i nijesu bile pod uticajem antibiotika,
• Osobe koje nemaju hroničnih oboljenja, nijesu oboljele od hepatitisa B i C, AIDS-a ili sifilisa.

Ko može biti trenutno odbijen?

Trenutno mogu biti odbijene osobe koje su:

• operisane,
• pod tretmanom liječenja,
• koje su trenutno umorne, malaksale, pa samim tim i sa niskim nivoom hemoglobina,
• trenutno imaju povišen krvni pristisak,
• osobe koje su tetovirane ili imaju pirsing,
• kao i žene koje imaju mjesečni ciklus.

Ko će biti trajno odbijen za davanje krvi?

• Osobe koje su mlađe od 18 godina ili starije od 65,
• Osobe koje koriste opijate, koji često mijenjaju partnere, koje su oboljele od hepatitisa B i C, AIDS-a,
• Osobe koje imaju konstantno visok krvni pritisak i koje su anemične.

Šta uraditi prije, a šta poslije davanja krvi?

• Prije davanja krvi možeš uzeti laganu večeru, ne konzumiraj alkohol, odspavaj 6 do 8 sati, ujutro popij kafu, čaj ili sok, uz lagan obrok.
• Sa sobom ponesi lični dokument sa matičnim brojem i fotografijom.
• Ispuni upitnik o podobnosti za davanje krvi - radi tvoje i bezbjednosti primaoca.
• Slijedi kratak ljekarski pregled: mjerenje krvnog pritiska, hemoglobina, provjera opšteg zdravstvenog stanja.
• Nakon davanja krvi unesi više tečnosti u svoj organizam, nemoj se prekomjereno izlagati suncu, izbjegavaj teški fizički napor, nemoj pušiti nekoliko sati.

Gdje možeš dobrovoljno dati krv i kakva je procedura?

Krv možeš dati u prostorijama Zavoda za transfuziju krvi u Podgorici, Baru, Beranama, Bijelom Polju, Cetinju, Kotoru, Nikšiću i Pljevljima, radnom danima od 8h do 14h. Osobe koje su bolovale od bilo kakve infektivne bolesti dužne su da to kažu ljekaru prilikom pregleda. Osobe koje znaju da imaju pozitivan nalaz na neke virusne ili bakterijske bolesti (hepatitis, sidu ili sifilis) ne treba da se prijavljuju za davanje krvi. Pozitivan nalaz virusa B žutice u krvi trajno isključuje davaoca od davanja krvi. Osobe koje su imale homo-seksualni kontakt, heteroseksualne kontakte sa više partnera u kratkom vremenskom periodu ili su koristili droge, takođe ne treba da se prijavljuju za davanje krvi. Napominjemo da svaka služba transfuzije testira svaku jedinicu krvi bez obzira na anamnezu davaoca. Nakon popunjavanja upitnika i kratkog ljekarskog pregleda (mjerenje pristiska, slušanje pluća, rada srca i uzimanje uzorka krvi iz domalog prsta), ukoliko se ustanovi da si zdrav da daš krv, transfuziološko osoblje će tw uputiti u prostoriju za transfuziju krvi i od toga trenutka postaješ i zvanično dobrovoljni davalac krvi. Čestitamo!

Krvne grupe

Najzastupljenija krvna grupa je A- oko 46%, slijedi O- 36%, potom B- 12%, dok je AB najrjeđa- oko 6%. Oko 85% ima RHD pozitivni faktor, dok oko 15% posjeduje negativni RHD faktor.

Koja se količina krvi uzima od dobrovoljnog davaoca i koliko je potrebno vremena da se krv nadoknadi?

Količina koja se uzima tokom jednog davanja krvi iznosi od 350 do 450 ml ili trinaesti dio ukupne količine krvi u ljudskom organizmu. Prosječan čovjek ima između 5 i 6 litara krvi. Davanje krvi je potpuno bezbjedno, a krv koja se uzme od davaoca, može se čuvati 20 do 40 dana, u posebnim uslovima. "Tečni" dio krvi nadoknadi se iz rezervi za tridesetak minuta, a ćelijski elementi za 30 do 60 dana. Krv se svakodnevo stvara u organizmu. Dnevno se stvori 50 ml nove krvi i isto toliko razgradi. Stvaranje krvi u koštanoj srži može da se poveća 6 puta (6x50 ml=300 ml dnevno), što znači da data količina krvi teoretski može da se obnovi za jedan i po dan. Najsporije se nadoknađuje gvožđe koje ulazi u sastav svakog crvenog krvnog zrnca. Zato je razmak između dva davanja 3 do 4 mjeseca.

Koliko puta krv mogu dati žene, a koliko muškarci?

Žene mogu krv dati 3, a muškarci 4 puta godišnje.